Solankowe bajanie

Jak to z tą solanką było i leczeniem tą solanką w wersji gwarowej autorstwa Juliana Chrustka. Historia prawdziwa napisana z okazji Święta Rabczańskiej Solanki 05 sierpnia 2023 roku.

Jako z solankom i lycyniym tom solankom w Robce było!

 Dosiela, woźni ludzie, po pańsku,  mondrze prawiyli o syćkik walorach lycynio w Uzdrowisku, i dobroci solanki.

Jo by  kcioł pedzieć, jako downi bywało z tom solankom:

Downo, downo tymu, jesce hrubo przed Franciskiym Józefym w Robce z ziymi biyły słóne źródła, spływały struzkami do potoków, potoki to rzyk, rzyki do morza i bez to morze jes słone. A ze to prowda: to potok nad wtorym siedzimy, nazywo sie Słonianka, a tyn co z upłazu na Bani ciece, to  Gorzki Potok, (solanka mo tyz, gorzkawy posmak) a hań w górze pod Maciejowom i Szumiącą, to od solanki, co sie tam oślywała, miejsce to nazywajom do dziśka Słone.

Wte, kie solanka sie loła do potocków, sól była drokso od śrybła i tabaku,  bez to prababki i babki, kie warzyły  strawe, sły do słonego  źrodełka, nabiyrały do borni solanki, niom solyły grule, cy inkse jedzynie..

Kieby niy chytrość zaborcy i downiyjse ochrony Monopoli Solnyk, wtore kozały żrodła solanki zasuć i postawić przy nik austryjackik ziandarów do pilnowanio, coby prababki niy cyrpały solanki do solynio gruli, ba kupowały od Żupy Solnyj drogom sól niyjodowanom, toby na Podholu niy ustali solić solankom i niy beło by telo wolowatych. Dopiero kie zacyni sól jodować, to wole posły precki. Jes tako staro śpiywka: niy uwazuj na to, ze jo wolowato, pódom wole w pole, ino przydzie lato.

Po casie, ucone profesory zacyni sprowdzać co to jes ta solanka i dośli, ze jes to cud natury, a my wiymy, jaki to momy skarb, pod  tom przepiyknom Robcańskom ziymiom.

Kie się ozesły po świecie wieści, ze telo dobroci mo nasa solanka i robcańskie powietrze, to się zacyni ku nom zjyzdzać możni panowie z chorymi dzieciami i sieleniejakom rodzinom. Wte panowie mieli dutki, wtore u nos ostawiali, niy ino za lycynie, lem tyz, za róźne uciechy.

Robcany za te dutki budowali dómy i syćkie dobytki, co były potrzebne do lycynio i zabawy letnikom i chorym.

Tak wej zacyno się ozwijać Robcańskie Uzdrowisko, wtore do dziśka jes i jesce piykniyjese bedzie. I to syćko bez tom solanke, co jom zaborcy zasuli a ucyni odkryli, na ludzki pożytek i robcańskom kwałe.